The Point of no return

 



Yoruba scarification

Waar begin je als je ergens over wilt vertellen, waar je zelf maar niet van weet en snapt hoe het in elkaar zit.
Natuurlijk weten we dat in de geschiedenis handel in slavernij plaats vond in het land waar we nu wonen.  Maar echt ECHT weten en wisten we er heel weinig van. Van onze driver hadden we wel al geleerd dat de "scarification" in de gezichten van de stammen voortkomen uit de slavernij. Had je 3 scars per wang dan hoorde je bij een andere Master, dan wanneer je er 1 had. Ibo mensen hebben er tegenwoordig 1 in elke wang, Yoruba mensen 3 per wang, soms zie je mensen met 5 of dwars, elk met zijn eigen geschiedenis.
Tegenwoordig is het  verboden om bij nieuw geborene de scarification toe te passen, toch zie je heel veel kinderen met de scars in hun gezicht. En daar ga ik dan, wat ik niet begrijp is de trots die ze hebben over deze geschiedenis.
Gisteren zijn we naar "the Point of no Return" geweest. In de plaats Badagry zo'n 45 km ten westen van Lagos, zijn musea over slavernij en ondanks het feit dat het zo tegen kerst afgeraden wordt om te reizen buiten Lagos, hadden wij ons goed laten informeren en zijn we erheen gegaan. 3 uren rijden over de Badagry Expressway met alle avonturen van dien, moest en zou mevrouw Micky met haar gezin hierheen.
Het is de moeite waard om onderstaande filmpje te bekijken, op 1:18 min zie je bijvoorbeeld de spookrijdende Okada's, maar je zal je verbazen dat mensen in het stoffige zand tussen de wegen zitten, er markten langs de weg bevinden, er banken, stoelen en bedden te koop staan langs de weg en nog meer van dat soort zaken. Voor de duidelijkheid, het is een Expressway...

 Naast de indrukwekkende route werden we een aantal keren langs de kant van de weg gezet voor controle op minder definieerbare aan te tonen papieren door mannen in verschillende uniformen, maar ook in "burger" wat ons een kleine N 15.000 kostte. Aangezien onze driver Ade rustig bleef, de kosten terug gedeclareerd konden worden en het slechts een half uur van onze tijd kostte, hadden we het er graag voor over. Mijn angst, het kloppende hart in mijn keel en het lichte gevoel in mijn hoofd, omdat ik dacht dat we werden aangehouden door Areaboys laten we maar even buiten beschouwing, dat zou alleen maar de indruk wekken dat ik op dat moment dacht dat we in de problemen zaten, ik  al de ergste scenarios door mijn hoofd zag flitsen en mijn familie me nooit zou vergeven dat we als gezin gekidnapt in the swamps van Nigeria vastgehouden werden omdat ik zo nodig wèl buiten Lagos wilde reizen met de kerst in het vooruitschiet.

Aangekomen in Badagry voelden we ons meteen welkom. De plaats bekend om "the first storage building ever build in Lagos", maar voor ons de reden om te komen, de plek waar slaven werden afgevoerd, verhandeld en verscheept.
Helaas mochten we in het overheids museum geen foto's maken (natuurlijk stiekum toch een paar geschoten).
Vol verbazing en afschuw hoorden we de trots vertellende gids aan. 'Dit waren de kettingen en martelwerktuigen die werden gebruikt', 'dit was een voorwerp die de mond deed snoeren en dan werd er een pin door de lippen gestoken', 'dit was de werkketting', 'zo werden de slaven gestraft', 'dit was de eerste Brit die 300 slaven naar Engeland bracht en hij werd onderscheiden door de Koningin van Engeland voor zijn prestatie', 'dit was de route die de schepen voeren, 3 tot 5 maanden lagen de mensen opgepakt in het vrachtruimt zonder ventilatie, 1x per dag iets te eten, liggend in urine, uitwerpselen en andere lichaamsvloeistoffen en tussen de dode lichamen van mensen die het niet overleefden...'

Alle informatie die ons werd verteld sloeg in als een bom, maar de gids bleef maar vertellen...

 

 

Tears of a slave woman

Uiteindelijk vertrokken we met een bootje naar "the point of no return", we liepen de route die de slaven liepen, geketend aan elkaar in de bloedhete zon door het mulle zand. We waren ons heel bewust van de voetstappen die we zetten en de vrijheid die wij hadden om een slok water te nemen, even stil te staan en tegen elkaar te zeggen wat we wilden.

 

 

*klik op de foto's om te vergroten*

 

We vroegen de kinderen wat ze het meest indrukwekkende vonden, Iris; 'de put waar de slaven moesten drinken om hun verleden te vergeten en te wissen voordat ze verscheept werden ...'

 

 

Als ik het woord ATTENUATION vertaal, betekend het verzachting, hoe ze het precies bedoelde begrijp ik dus niet helemaal. Maar de boodschap van de gids was duidelijk, de put was voorzien van dyoudyou (Afrikaanse Voodoo), vergeten wie je bent en waar je vandaan komt...

 

Aangekomen op het strand stond een vergaan herdenkingsbeeld, zo beeldgevend voor Nigeria, een land met veel geschiedenis, heel heftig en het herdenkingsbeeld is vergaan...

 

Maar gelukkig, wij gingen wel terug en hoe! De gids regelde Okada's voor ons! Geweldig vonden de kinderen het, eindelijk ook een keer op een Okada! 100.000den zien we altijd crossen door de stad en nu stapten ook wij achterop. Dat was een leuke bijkomstigheid van dit bijzonder indrukwekkende bezoek aan Badagry



 

 

Terug gekomen deden we een laatste bezoek aan de barakken waar de slaven werden "verzameld". In hokjes van 2 bij 3 werden 40 slaven gestopt, zonder ventilatie. Ik kreeg het al benauwd met z'n 6en n het hokje die ene minuut.

Ook werd daar ons de handelswaarde uitgelegd.

 

Een fles Gin: 10 slaven 

Een spiegel: 4 slaven

Een klein kanon: 10 slaven

Een groot kanon: 40 slaven

Een paraplu: 40 slaven

 

EEN PARAPLU 40 MENSEN!!! En daar ga ik weer, tijdens het polo tournament in April dit jaar waar ik kwam kijken naar de paardjes, arriveerde er op een gegeven moment een Big Oga/chief en wat schetste onze verbazing: zie foto

 

 

 We vonden het toen al zo'n vertoning, maar bij mij viel het kwartje hier zo op de grond waar slaven werden verhandeld en gemarteld, het was een macht en status vertoon. Hoe groter de plu, hoe meer macht en rijkdom je had. Maar kom op, op basis van 40 mensenlevens?! Daar ben je dan anno 2012 toch niet trots op? Dat stop je toch weg in heel diepe vochtige stinkende kelders om vooral niet een waarde aan te geven.

Aan het einde van de dag tolde mijn hoofd, van indrukken, maar vooral omdat ik het allemaal niet snapte en nog niet goed snap.
Ik begrijp best, dit hoort bij hun geschiedenis en cultuur, maar om er dan trots op te zijn? Ik stond daar continu met plaats vervangende schaamte vanwege mijn witte huid, maar allemaal wilden ze weer met ons witneuzen op de foto. Natuurlijk ligt het aan mij, maar ook Gerben en de kinderen voelde het zo. En kinderen hebben Carte Blanche, zij bekijken het vanuit de mooiste en puurste inzichten.

Gelukkig heb ik mijn blog en schrijf ik het van me af, zo heeft het een plekje. Maar mijn hoofdpijn van vrijdagavond vergeet ik niet meer, misschien van het vocht tekort door de hitte, maar diep vanbinnen weet ik dat het kwam door de indrukken van de dag.

Voor nu eerst liefs uit Lagos/Love from Lagos

de Nijboertjes

 

 

Ps Gefeliciteerd Ma met je 65ste verjaardag!

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Universal Childrens day 20th of November 2012

* contradictie van het expat leven...*

Het is hier op dit moment af en toe bloedheet. Echt, al sta je alleen te wachten op de kinderen om uit school te komen, dan lopen de pareltjes zweet over mijn rug. En dan zoek ik wel een koel plekje met schaduw, of een briesje. De temperatuur is zo tussen de 30 en 35 graden overdag.
Het droge seizoen is begonnen, dat moge duidelijk zijn.

Een keer in de week trotseer ik de muren van de compound en ga ik zelfstandig lopend langs de bewakers, door de beveiligde deuren, het prikkeldraad achter me latend, naar het bloemenstalletje nog geen 500 meter verderop. Daar koop ik de mooiste Afrikaanse bloemen om ons huis op te fleuren.
Op de hoek van de straat is een "banden repareer garage". Lees; jongetje van zo rond de 10 jaar met te grote en gescheurde kleding aan, repareert met blote handen lekke banden.
Elke keer als ik er langs loop zwaait hij vrolijk naar me, ik zwaai vrolijk terug en ga verder met mijn missie, bloemen uitzoeken voor de gezelligheid in huis.

Vandaag liep ik met mijn arm vol fleurigheid en kleuren, trots om mijn geslaagde missie, terug naar de compound. Ten eerste leefde ik nog, ten tweede was ik niet beroofd of overvallen, ten derde  was ik weer veilig overgestoken over Bourdillonroad met al die onvoorspelbare Okada's en ik had mijn bloemetjes.
Daar stond het kereltje weer, vrolijk zwaaiend, vies in de kleren, hard werkend aan een autoband in het stoffige zand langs de kant van de weg.
Ik voelde me ineens heel stom, die bloemen in mijn arm, voor het opvrolijken van ons koele, grote, schone, heerlijke huis en hij daar in de vieze, stoffige, hitte aan de kant van de weg aan het werk.
2 dingen kon ik doen, schouders eronder even diep ademhalen en terugzwaaien, of ik zou naar em toe lopen en een praatje maken...
Raden wat ik deed...

He vent, hoe heet je? My name is Omèn, Ma'am.
Hi Omèn, how old are you? I don't know Ma' am...*slik*
Don't you go to school Omèn? No Ma'am...*brok in mijn keel*
You want to go to school? Yes Ma'am! *oh nee...*
Where's your Mommy and Daddy Omèn? They are in the village Ma'am.. *tranen branden achter mijn ogen*
Nice to meet you Omèn...thank you Ma'am...

Daar ging ik dan, het kereltje zwaaide me vrolijk na, het kereltje wat niet weet hoe oud hij is, zonder papa en mama is de grote enge stad, werkend aan autobanden aan de kant van de weg in het stoffige zand.

De brok verdween maar niet uit mijn keel en toen ik veilig binnen de muren van de compound was, dook ik meteen in Casper zijn kledingkast. Misschien was er iets wat Casper te klein was geworden!
Hoe oud zou het kereltje zijn 10, 11? Jezus, zonder zijn ouders in Lagos! Ik durf hier niet eens in het donker over straat, dat kleine kereltje is hier gekomen in zijn eentje!
En hij weet niet hoe oud hij is, waarom doet mij dat pijn...

Life goes on, ik heb een lunch met een paar vriendinnen en ik wil mijn nagels nog lakken, hup Mick anders kom je te laat.
Volgegeten van de overheerlijk Sushi haal ik Casper en Iris van school. Weer die hitte, maar thank god! voor het briesje. Vol ergenis van de Go Slow, rijden we terug naar huis, gelukkig hebben we de koele airco in de auto.
Terug gekomen in het appartement zie ik ze weer staan, de prachtige bloemen uit het bloemenstalletje, wauw wat staat het mooi zo in die hoge vaas in de hoek. Heb ik toch maar weer goed gedaan.
Ik denk meteen aan het kereltje. Hoe heet hij verdorie nu ook alweer? Casper; heb jij nog te kleine kleren?
Hoezo mam? Nou...
Kijk dit pas ik niet meer en dit niet! zegt Casper.
Zullen we er iets speciaal van maken lieverds? Hoe bedoel je mam? Nou hij weet niet hoe oud hij is, dan weet hij ook niet wanneer hij jarig is, toch? Heb je nog een auto waar je nooit mee speelt en dan doen we er een lolly en een flesje Fanta bij. Weet je wat, vandaag is het zijn verjaardag! We doen het in een mooi cadeau tasje en brengen het hem meteen! JA MAMA, DAT DOEN WE!

Vol overtuiging gaan we meteen naar het kereltje toe, verdorie hoe heette hij ook alweer?
Heel even krijg ik een kriebel van twijfel in mijn maag, is het niet stom wat we doen? Misschien vindt hij het wel helemaal niet leuk, hij zal alles wel meteen verkopen, of zijn ouders...maar die zijn hier niet en hij is een kind, natuurlijk vind hij het leuk! Casper en Iris lopen voor me en twijfelen geen stap, hup Mick natuurlijk vind hij het leuk.
Wat was nu toch zijn naam, verdikke. Lopend richting de hoek waar de banden staan, zien we hem niet. Een kleine teleurstelling gaat door me heen, ik zou hem zo graag vandaag de cadeautjes geven.
Maar dan zien we hem aan de overkant van Bourdillonroad, aan het werk voor een volwassen zakenman in pak met stropdas, streng over zijn bril kijkend naar het kereltje of hij zijn werk wel goed doet. Volgevreten papzak denk ik (speak for yourself Mick!).
Ja hoor, het kereltje ziet ons op afstand lopen en zwaait weer naar me, maar gaat meteen verder met zijn werk.
Wij trotseren  Bourdillonroad en komen aan bij het ventje. Glimlachend kijkt hij ons aan, maar gaat verder met de band.
Ik vraag aan de inmiddels zweterige zakenman in roze blouse en jasje uit of we heel even het kereltje mogen storen. En daar komen een paar gele uit elkaar staande tanden tevoorschijn en kreunt een soort van 'yeeaah'...

Casper en Iris staan te popelen om de pakjes te geven en het kereltje pakt verlegen de cadeautjes aan.
Hij zegt alleen "thank you" en wil de pakjes dan op de grond zetten om verder te werken.
Ik zeg tegen hem; What's your name again? En hij zegt zijn naam, Omèn.
Omèn, today it's your birthday, open your presents!
Heel verlegen pakt hij het autootje voorzichtig en stopt het snel weer terug.
Om hem een beetje op weg te helpen laten we de kleren zien.
De zakenman heeft warempel een gemeende glimlach en zegt tegen het kereltje, open it boy! It's for you!
It's your birthday Omèn, zegt ik en pak hem even stevig beet. Hij weet niet wat hij moet, maar is heel blij.
See you later Omèn! Bye!

Als we ons omdraaien zien we hem lachen, de zakenman lacht, de dames aan de overkant van de straat lachen, iedereen is blij!

Thuisgekomen kijken we het jeugd journaal. Vandaag is het internationale dag van het kind. Een dag voor de rechten van het kind wereldwijd.

 

Happy Birthday Omèn!

 

 

Love from Lagos/Liefs uit Lagos